3.Kapitulua "La convivencialidad"

Azken perfonmance-taz hitz egitea egokitzen dit gaurko blogean, azken hauek "la convivencialidad" kapituluari buruz ziren eta MTU-ri eta Aquaneskei tokatzen zitzaien egitea.
Aquaneskek ageri ziren berdin jantzita, frabrika edo eskola baten barruan bezala, eta mugikorrekin zeuden. Gero liburu bat irakurri eta gero desberdin jantzi zen Isabellak eta Ainara konbentzitu zuen berdin egiteko eta gero berdin egin zuten biak Sararekin. Nataliarekin ez zuten lortu dena den. Honekin esan zuten azaldu nahi zutela pertsona  guztiak ez dutela erritmo berdinak jarraitzen. Performance honekin, esan nahi zuten ondasun materialen eta teknologiaren menpe gaudela eta dependentzia sortzen gaituela. Honen sustatzailea eskola dela azaldu nahi zuten, bizikidetzari afektatzen duela eta harmonia apurtzen duela.

Mtu-ren performancean, Mikelek Anari ekartzen zion gailu asko Izaskunek Anari gailu honetara lotzen zion bitartean. Bukaeran, Ana ezin zen mugitu eta Sandrak ordezkatu zion haren lana egin ahal zuelako. Horrela, irudikatu zuten aldaketa eta erabilera baloreak eta gure bizikidetzan gizartearekin nola afektatzen duen. Bi erlazio motak azaldu zituzten, heteronomoak eta autonomoak, eta explikatu zuten nola galtzen ari garen autonooa heteronomoari leku egiteko.

•  Zein da Illich-entzat zeremonia mito-poetikoen ondorioa? Zer proposatzen du alternatiba bezala?

Paralisia da Illich-entzat ondoruoa, izan ere, aurrera eramaten beharko gaituzten gailu kontraproduktiboak dira.
Alternatiba bezala sormen sortzailearen ariketa proposatzen du Illich-ek. Horrela beste balore eta modu desberdinak daudela ikusiko genuke.

•  Zer da Illich-entzat “bizikidetasun” printzipioa (convivencialidad)? 

Illichen-tzat, biziketasuna gauzak eta gertaerak beste modu bateanikustean datza, eta horrela banakoak herremintekin eta gizartearekin erlazionatu ahal da. Taldearen barruan egotea aditua izatea baino garrantzi handiagoa du. Bizikidetasunean, autonomia eta independentzia oso garramtsitsuak dira banakoarentzat.

•  Illich-ek bi harreman mota irudikatzen ditu bere ingurugiroarekin. Zeintzuk? Zertan oinarritzen da bakoitza?

Autonomoa: balioak, akzio pertsonal independentearen bitartez, sortzea da
Heteronomoa: egitura batzuk sortzen dituzte balioak eta akzioak.
Lehenengo baloreak oso berdinak dira aldaketa eta erabilpen balioekin eta bigarrenak gizarteak behartzen gaituenekin.

•  “Bizikidetasun gizarteak” (sociedad convivencial) ekoizpen heteronomo guztia ezabatu beharko luke? Nolako itzulpena izango luke honek hezkuntzan?

Illichen ustez bai, ekoizpen heteronomo guztia ezabatu beharko zen. Gainera erabiltzen ditugun herramintak eraldatu beharko genituzke haiek gure erabilpenetara adaptatu dezaten. Hezkuntzan, eskolak sortu dituan idei sozialak suntsitu beharko genituzke eta gizartearen deseskolaratze bat sortu.

•  Illich-ek esaten du ekoizpenaren modu heteronomoaren suntsitzeak, bi neurri aurrera eramatea eskatzen dituela. Zeintzuk dira horiek?

Heteronomoa suntsituz, instituzioei mugak jarriz eta herraminta erabilgarriak sustatu, eta teknologiarenganako daukagun menpekotasuna mugatuz, izan ere behar dugu mugikorraren berri izatea momentu orotan eta ez badaukagu frutrazioa sortzen gaitu eta Illichen usten onartezina da.

•  Zertan datza “Bizikidetasun gizarte” hori sortzeko neurri bakoitza?

Teknologiaren neurritze soziala beharrezkoa da, eta muga zehatzak jartzea industralizazioari. Biak kontrolpean edukitzeko eta ez kontrakoan.

•  Zer dakar deseskolaratzeak?

Eskolak sortu dituen balore eta ideiak suntsitzea dakar, orduan, diskriminazioaren suntzipena ere dakar. Hori egin eta gero, hezkuntza instituzio berriak eraiki beharko ziren eta banakakoaren eta giroaren arteko heziketa-erlazio bat eratzea izago zen beraien helburua.

•  Zein da Illich-en arrazionalitate utopikoen azken zentzua?

Illichek nahi duena da autonomia sortzea eta zabaltzea, horrela, kritizismoa sustatuko zen gisakien artean eta ongi dagoenaren eta txarto dagoenaren diskriminazioa egiteko gai izango ginen banakako guztiak eta gure idei politikoak pertsonalak izango ziren eta ez ziren kaltetuko beste insituzioengatik.